Każdy pożar w mieszkaniu stanowi zagrożenie dla życia mieszkańców.

Corocznie w pożarach mieszkań ginie setki osób, często ofiarami są umyślni lub nieumyślni sprawcy tych pożarów.

Przyczyny powstawania pożarów mieszkań

Najczęstszymi przyczynami powstania pożarów mieszkań są:

• pozostawienie bez dozoru włączonych urządzeń elektrycznych nieprzystosowanych do pracy całodobowej,
• niefachowe przeróbki i brak konserwacji instalacji i urządzeń elektrycznych,
• niewłaściwe i nieostrożne użytkowanie urządzeń grzewczych.
• nieostrożne obchodzenie się z ogniem otwartym, w tym palenie papierosów (szczególnie przed zaśnięciem),

Jeśli wybuchnie pożar w Twoim domlub jeżeli zobaczysz dym lub ogień:

• zaalarmuj innych domowników o pożarze,
• zadzwoń do straży pożarnej tel. 998; po zgłoszeniu się dyspozytora powiedz, w miarę posiadanych informacji:
• co się pali?
• gdzie się pali?
• czy są zagrożeni, ludzie (np. uwięzieni w pomieszczeniach) i na których kondygnacjach?
• czy w obrębie pożaru mogą znajdować się substancje łatwo zapalne lub niebezpieczne?
• swoje nazwisko i numer telefonu, z którego dzwonisz,
• nie rozłączaj się dopóki operator nie potwierdzi przyjęcia zgłoszenia.

Jeżeli usłyszysz alarm:

• upewnij się, że wszyscy zdają sobie sprawę z zaistniałego pożaru,
• pomóż innym domownikom w opuszczeniu pomieszczeń.

Jeżeli sytuacja pozwala- przystąp do gaszenia pożaru gaśnicą lub wodą z hydrantu, ale bez narażania życia na niebezpieczeństwo.

Musisz pamiętać, że:

• jeżeli pali się na kimś ubranie- zmuś go do położenia się, owiń lub przykryj go kocem, kurtką lub tym podobną rzeczą, tłumiąc w ten sposób płomienie; nie używaj do tego celu gaśnicy,
• nie gaś płonącego gazu, wyłącz jego dopływ i następnie schłodź otoczenie wodą, •nie używaj wody do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem,
• przy podłodze jest mniej dymu i jest niższa temperatura, dlatego przyjęcie "niskiej pozycji" umożliwi lepszą widoczność i ułatwi oddychanie,
• nie ryzykuj - jeżeli nie jesteś w stanie opanować pożaru- opuść budynek przez najbliższe wyjście.

Nie przystępuj do gaszenia pożaru, jeżeli:

• jest zbyt duży i płomienie sięgają sufitu,
• w zasięgu ognia znajdują się ciecze łatwo zapalne lub materiały niebezpieczne,
• istnieje ryzyko odcięcia drogi ucieczki przez dym lub ogień,

Jeśli nie możesz opuścić mieszkania, na przykład wskutek silnego zadymienia klatki schodowej:

• zamknij drzwi (nie na klucz - umożliw ratownikom przyjście Ci z pomocą) i uszczelnij je mokrymi ręcznikami lub kocem,
• pozostań przy oknie i poczekaj na pomoc straży pożarnej.

Jeśli wydostałeś się z mieszkania na klatkę schodową, najważniejsze żebyś wydostał się na zewnątrz budynku, ale:

• nie ulegaj panice,
• nie ryzykuj życia dla ratowania mienia,
• nie zatrzymuj się aby zabrać rzeczy osobiste,
• nie używaj wind,
• nie biegnij,
• nie wchodź z powrotem do pomieszczeń, dopóki strażacy nie powiedzą, że jest to bezpieczne.

Co powinieneś wiedzieć

• Zapoznaj się ze sposobem postępowania na wypadek pożaru.
• Zapoznaj się z drogami i wyjściami ewakuacyjnymi w Twoim domu.
• Sprawdź, czy przeszkody na korytarzach i klatkach schodowych nie utrudnią Ci swobodnej ewakuacji.
• Sprawdź, jaki rodzaj sprzętu gaśniczego znajduje się w pobliżu i zapoznaj się z jego instrukcją obsługi.
• Jeżeli pali się na kimś ubranie- zmuś go do położenia się, owiń lub przykryj go kocem, kurtką lub tym podobną rzeczą, tłumiąc w ten sposób płomienie. Nie używaj do tego celu gaśnicy.
• Nie gaś płonącego gazu. Wyłącz jego dopływ, a następnie schłodź otoczenie wodą.
• Nie używaj wody do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem.
• Przy podłodze jest mniej dymu i jest niższa temperatura, dlatego przyjęcie "niskiej pozycji" umożliwi lepszą widoczność i ułatwi oddychanie.
• Wszelkie zauważone w budynku nieprawidłowości, mogące stać się przyczyną powstania i rozprzestrzeniania pożaru lub utrudnić ewakuację, należy zgłaszać do administratora obiektu.
• Warto mieć w mieszkaniu gaśnicę i czujkę pożarową.

Pożary mieszkań i budynków mieszkalnych - informacje i zalecenia Państwowej Straży Pożarnej

Warto zwrócić uwagę i zapamiętać podstawowe zasady bezpieczeństwa pożarowego, których przestrzeganie pozwoli cieszyć się własnym bezpieczeństwem. Oto te najważniejsze.

1. Eksploatacja urządzeń elektrycznych:

   • nie stosuj bezpieczników o większej mocy niż wskazane, nie "watuj" bezpieczników topikowych,
   • używaj tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji elektrycznej - nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych. Jednoczesne włączenie opiekacza, żelazka i czajnika bezprzewodowego powoduje silne obciążenie eksploatowanej instalacji,
   • zlecaj wykonanie przeglądów technicznych urządzeń elektrycznych i gazowych zgodnie z instrukcją obsługi osobom do tego upoważnionym, nie eksploatuj uszkodzonych urządzeń elektrycznych i gazowych,
   • nie ustawiaj sprzętu telewizyjnego i radiowego w niewentylowanych regałach, w półkach obłożonych książkami i innymi materiałami palnymi - przez powolne i długotrwałe nagrzewanie zakurzonych przedmiotów może dojść do zapalenia,
   • nie wykonuj prowizorycznych podłączeń elektrycznych i nie przerabiaj stałych instalacji oraz przedłużaczy elektrycznych,
   • używaj tylko urządzenia elektryczne posiadające krajowe atesty i dopuszczenia,
   • jeśli decydujesz się na wymianę kuchenki koniecznie kup tę z wyłącznikiem przeciwwybuchowym,
   • nie ustawiaj elektrycznych urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych (mebli, firanek, itp) - zachowaj odległość minimum 50 cm.

2. Eksploatacja urządzeń gazowych

   • w mieszkaniu nie przechowuj więcej niż 2 butle gazowe o ładunku nie przekraczającym 11 kg, nie podłączonych do urządzeń gazowych,
   • nie przechowuj butli w pomieszczeniach poniżej poziomu terenu (piwnicach i na klatkach schodowych), ponieważ gaz propan-butan jest cięższy od powietrza, może zalegać w pomieszczeniu grożąc wybuchem,
   • nie zatykaj przewodów wentylacyjnych - w prawidłowo działających urządzeniach gazowych, w przypadku braku wystarczającej ilości powietrza, następuje niezupełne spalanie gazu i może powstać trujący, niewyczuwalny tlenek węgla (CO). Ponadto nadmierna zawartość w powietrzu produktów spalania gazu jest niekorzystna dla ludzi, szkodliwa dla zdrowia,
   • zlecaj okresowe czyszczenie kanałów kominowych i wentylacyjnych - zaniedbania tych czynności często są przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla, szczególnie podczas kąpieli w łazienkach wyposażonych w gazowe ogrzewacze wody,
   • nie ogrzewaj pomieszczeń kuchnią gazową - bardzo często takie praktyki, zwłaszcza w budynkach z centralnymi gazomierzami, gdzie teoretycznie ogrzewa się mieszkania nie na własny koszt kończą się poważnym zatruciem organizmu,
   • nowoczesne gazowe urządzenia promiennikowe wyposażone w katalizatory mogą być używane w pomieszczeniach o powierzchni powyżej 40 m², w których nie przebywają stale ludzie,
   • używaj urządzeń gazowych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia.
   • nie ustawiaj urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych (mebli, firanek itp.) - zachowaj odległość minimum 60 cm,

3. Zadbaj o własną drogę ewakuacji podczas pożaru:

   • nie zakładaj krat na drzwi i okna, na klatkach schodowych i przejściach między nimi, wyjściach na dach - krata utrudnia ewakuację podczas pożaru oraz wydłuża czas oczekiwania na pomoc strażaków. Jeżeli bardziej boisz się złodziei niż pożaru zakładaj kraty, które można otworzyć od wewnątrz. Klucz pozostaw w umówionym miejscu, znanym wszystkim domownikom. Pamiętaj, że podczas pożaru może to być jedyna droga ewakuacji. Mieszkanie będzie silnie zadymione, a spanikowani domownicy mogą zapomnieć gdzie znajduje się klucz, którego prawie nikt nie używał,
   • nie zastawiaj sprzętami korytarzy i dojść do mieszkań - utrudnić tym możesz drogę ewakuacji oraz dojście lub dojazd ratowników.

Nieostrożność i niezachowanie elementarnych zasad bezpieczeństwa pożarowego to główne przyczyny powstawania większości pożarów.

Dlatego:

• dopilnuj, by dzieci nie bawiły się ogniem otwartym, materiałami pirotechnicznymi czy urządzeniami elektrycznymi, nigdy nie pozostawiaj małoletnich dzieci bez opieki,
• nie spalaj śmieci w śmietnikach,
• nie zaprószaj ognia w zsypie,
• nie pal papierosów w łóżku lub fotelu przed zaśnięciem - ludzie giną nie tylko w pożarach obejmujących całe mieszkanie. Zdarza się, że niedopałkiem papierosa mieszkańcy rozniecają ogień na małej powierzchni (do kilku metrów kwadratowych), ale to wystarcza, by gazy spalinowe śmiertelnie zatruły ofiarę,
• nie zapalaj świec stojących pod półkami lub lamp z abażurem przylegającym bezpośrednio do palnych mebli - nagrzewanie powierzchni może trwać wiele godzin aż do momentu zapalenia,
• nie pozostawiaj włączonej kuchenki gazowej bez dozoru - wykipienie wody w garnku może doprowadzić do silnego zadymienia mieszkania, szczególnie niebezpiecznego dla śpiących osób. Przypadkowe wygaszenie kuchenki podczas gotowania może również doprowadzić do wybuchu gromadzącego się gazu,
• jeśli decydujesz się na wymianę kuchenki koniecznie kup tę z wyłącznikiem przeciwwybuchowym,
• kup gaśnicę proszkową, minimum 2-kilogramową, którą będziesz mógł ugasić w mieszkaniu każdy pożar w zarodku. Taką gaśnicą możesz bezpiecznie gasić także palące się urządzenia elektryczne pod napięciem. Znajdź dla gaśnicy bezpieczne miejsce, o którym każdy z domowników będzie pamiętał,
• kup również autonomiczną czujkę rozpoznająca obecność dymu (niedroga) - podczas każdego pożaru wydzielają się duże ilości dymu.

Aż 80% ofiar pożarów zginęło w wyniku zatrucia lub zaczadzenia.

Kiedy wyjeżdżasz na dłuższy czas z domu zastosuj następujące zasady:

• przed wyjściem z domu wyłącz zasilanie prądu elektrycznego oraz zakręć zawór wodny i gazowy (jeśli takie występują),
• u sąsiadów pozostaw informację, gdzie będziesz przebywać,
• zakręć dokładnie butlę gazową,
• uporządkuj balkon, piwnicę i strych. Pamiętaj - składowane materiały palne, a w szczególności ciecze łatwo zapalne, rozcieńczalniki, dezodoranty, farby i ciecze ropopochodne mogą być przyczyną pożaru. Przedmioty składowane na balkonach umożliwiają przerzuty ognia z niższej kondygnacji na wyższą.

Gdy powstanie pożar, to:

• dzwoń pod numer straży pożarnej - 998,
• staraj się zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz budynku - pamiętaj - dym unosi się do góry, nie wolno zjeżdżać windami, nie należy otwierać drzwi przez które wydobywa się dym, gdyż dostarczenie większej ilości tlenu może spowodować szybki rozwój pożaru i płomienie mogą nas poparzyć,
• przebywając w mieszkaniu powyżej miejsca pożaru nie otwieraj drzwi na korytarzu, uszczelnij drzwi i wykonuj polecenia strażaków,
• staraj się nie nosić na sobie ubrań z tworzyw sztucznych w pobliżu kuchni gazowej, ogniska - jeżeli dojdzie do ich zapalenia należy próbować je zdjąć lub zalać wodą, w ostateczności ogień na płonącej odzieży można stłumić owijając się kocem,
• do gaszenia urządzeń elektrycznych nie używaj nigdy wody, może to doprowadzić do porażenia - staraj się wyciągnąć z gniazdka sznur zasilający (np. drewnianym kijem od szczotki), można wykręcić bezpieczniki by odłączyć dopływ prądu do mieszkania,
• powiadom o zagrożeniu sąsiadów,
• nie wdychaj dymu - zasłoń usta mokrą tkaniną, jeżeli to możliwe - zmocz swoje ubranie lub owiń ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów (z lnu, wełny, bawełny itp.),
• jeżeli nie możesz opuścić mieszkania, przemieszczaj się do pomieszczenia jak najdalszego od tego, w którym się pali, zamknij za sobą wszystkie drzwi, wzywaj krzykiem pomocy.

Gdy poczujesz gaz, to:

• zawiadom jak najszybciej pogotowie gazowe i administrację,
• powiadom sąsiadów,
• nie włączaj światła ani żadnych urządzeń elektrycznych,
• nie zapalaj zapałek czy zapalniczek,
• zamknij zawór gazu w mieszkaniu,
• otwórz szeroko okno,
• wyjdź na zewnątrz budynku.